Raport samooceny – Uczelnia przed wizytacją PKA
Uczelnia przed wizytacją Polskiej Komisji Akredytacyjnej jest odpowiedzialna za przygotowanie raportu samooceny będącego zaprezentowaniem wizytowanego kierunku, pokazaniem jak funkcjonuje, jaką ma strategię rozwoju, a także przedstawieniem obserwowanych i spodziewanych efektów uczenia się w zakresie edukacji.
Dziś omówimy najważniejsze elementy czwartego kryterium raportu samooceny
Kompetencje, doświadczenie, kwalifikacje i liczebność kadry prowadzącej kształcenie oraz rozwój i doskonalenie kadry. W tym miejscu raportu samooceny Uczelnia dokonuje przedstawienia kadry naukowo – dydaktycznej prowadzącej zajęcia na danym kierunku. Zgodnie z ustawą o szkolnictwie wyższym podczas oceny programowej bierze się pod uwagę kadrę dydaktyczną i naukową. Pojęcie to należy przyjąć szeroko i mieć na uwadze nie tylko nauczycieli akademickich zatrudnionych w pierwszym miejscu pracy, ale również specjalistów i kadrę zewnętrzną. Zajęcia na studiach wyższych mogą być więc prowadzone zarówno przez nauczycieli akademickich (zatrudnionych w Uczelni jako podstawowym miejscu pracy oraz jako kolejnym miejscu pracy), jak i inne osoby. Obydwie te grupy, niezależnie od podstawy zatrudnienia muszą spełniać podstawowe kryterium, jakim jest posiadanie kompetencji i doświadczenia pozwalających na prawidłową realizację zajęć. Co istotne, w przypadku kierunków standaryzowanych Uczelnia powinna spełnić wszystkie reguły i wymagania w zakresie doboru kadry wynikające ze standardów nauczania.
Uczelnia w raporcie samooceny powinna przedstawić ilość kadry dydaktycznej z podziałem na tytuły naukowe oraz dokładne osiągniecia swoich pracowników i współpracowników. W tym miejscu warto wymienić najważniejsze osiągnięcia dydaktyczne jednostki z ostatnich 5 lat w zakresie ocenianego kierunku studiów (własne zasoby dydaktyczne, podręczniki autorstwa kadry, miejsca w prestiżowych rankingach dydaktycznych, popularyzacja itp.).
Ponadto, w ramach programu studiów o profilu praktycznym – co najmniej 50% godzin zajęć musi być prowadzonych przez nauczycieli akademickich zatrudnionych w tej Uczelni jako podstawowym miejscu pracy. W przypadku studiów o profilu ogólnoakademickim – ten próg wynosi co najmniej 75% godzin zajęć. Informacji o nauczycielach akademickich i pracownikach dostarcza POL-on - Zintegrowany System Informacji o Nauce i Szkolnictwie Wyższym, który wspiera pracę Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Jego istotnym zadaniem jest stworzenie globalnej bazy danych o jednostkach naukowych, wyższych uczelniach i nauce polskiej. Jednym z obszarów tematycznych POL-on jest rejestr pracowników naukowych i nauczycieli akademickich. Rejestr prowadzony jest m.in. w celu weryfikacji spełnienia przez Uczelnię wieloetatowości pracowników, należy wiec pamiętać o zweryfikowaniu wszystkich danych w systemie.
Uczelnia zobowiązana jest także przedstawić ewaluację kadry dydaktycznej oraz jej ocenę przez studentów w wyniku ankietowania oraz hospitacji, a także tzw. oceny czteroletniej. Ocena kadry odbywać się powinna zgodnie z wytycznymi wewnętrznego systemu ds. jakości kształcenia, który działa w Uczelni.
Polityka kadrowa na Uczelni powinna opierać się na:
odpowiednich metodach doboru kadry
odpowiednich kryteriach doboru kadry
przyjętych w Uczelni sposobach rekrutacji kadry
metodach wspierania i motywowania kadry do rozwoju oraz podnoszenia kompetencji dydaktycznych
kryteriach oceny jakości kadry
udziału studentów oraz interesariuszy zewnętrznych w ocenie kadry oraz jej doskonaleniu
Efektem, zarówno polityki kadrowej Uczelni jak i dbania o jakość kształcenia i rozwój kadry, powinna być satysfakcja studentów i pozytywny wynik hospitacji nauczyciela akademickiego. Polityka rekrutacji pracowników oraz monitorowania ich osiągnięć połączona z kompleksowym wsparciem rozwoju naukowego i dydaktycznego powinna doprowadzać jednoznacznie do zgodności zakresu merytorycznego
przedmiotu z dorobkiem naukowym wykładowcy oraz co za tym idzie pozytywnej oceny nauczyciela akademickiego.
Warto przy tym wspomnieć, że zgodnie z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym nauczyciel akademicki jest obowiązany do uczestniczenia w pracach organizacyjnych na rzecz Uczelni oraz stałego podnoszenia kompetencji zawodowych. Uczelnia powinna oczywiście dbać o podnoszenie kompetencji i rozwój zawodowy nauczyciela akademickiego. Obsada zajęć musi zatem uwzględniać nie tylko formalne aspekty związane z dyplomami i certyfikatami, które potwierdzają kompetencje każdego nauczyciela akademickiego, ale również, stosownie do profilu kształcenia, wyniki badań naukowych i kompetencje specjalistyczne do prowadzenia zajęć.
Raport samooceny przygotowywany przez Uczelnię jest jednym z podstawowych źródeł wiedzy, które będzie wykorzystane przez zespół oceniający Polskiej Komisji Akredytacyjnej. Uczelnia zobowiązana jest przedstawić obsady zajęć dla konkretnego planu studiów, a podczas wizytacji Polska Komisja Akredytacyjna będzie mogła przeprowadzić wizytację wybranych zajęć.