Uczelnia przed wizytacją Polskiej Komisji Akredytacyjnej jest odpowiedzialna za przygotowanie raportu samooceny będącego zaprezentowaniem wizytowanego kierunku, pokazaniem jak funkcjonuje, jaką ma strategię rozwoju, a także przedstawieniem obserwowanych i spodziewanych efektów uczenia się w zakresie edukacji.
Dziś omówimy najważniejsze elementy trzeciego kryterium raportu samooceny.
Przyjęcie na studia, weryfikacja osiągnięcia przez studentów efektów uczenia się, zaliczanie poszczególnych semestrów i lat oraz dyplomowanie.
Ponownie, podobnie jak w kryterium pierwszym warto zwrócić uwagę na poprawne opisanie wymagań stawianych kandydatom na studia. Ustalanie wymagań stawianych kandydatom, warunków rekrutacji oraz kwalifikacji kandydatów leżą w kompetencjach Senatu Uczelni. Tzw. Uchwała rekrutacyjna Senatu jest udostępniana nie później niż do dnia 30 czerwca roku poprzedzającego rok akademicki, w którym ma się odbyć rekrutacja, a w przypadku utworzenia uczelni lub studiów na określonym kierunku, poziomie i profilu - niezwłocznie.
Należy pamiętać, że zadaniem PKA jest weryfikowanie i podnoszenie jakości kształcenia w systemie polskiego szkolnictwa wyższego. Uczelnia musi więc zadbać, aby w ramach podnoszenia jakości kształcenia określać wymagania stawiane kandydatom w zakresie przyjęcia na studia. Należy przy tym wziąć pod uwagę nie tylko kandydatów z nową i starą maturą, ale również kandydatów – cudzoziemców oraz laureatów olimpiad przedmiotowych. Oczekiwania kierowane w kierunku kandydatów powinny być oczywiście spójne i jednakowe dla wszystkich. Nie można przyjąć natomiast za właściwe określenie w uchwale Senatu Uczelni przyjmowania wszystkich kandydatów według kolejności zgłoszeń. Uczelnia powinna weryfikować bowiem kandydatów czy to podczas rozmów kwalifikacyjnych czy przyjmując zasady rekrutacji, które określają kryteria przyjęcia na określony kierunek.
Uznawanie efektów uczenia się i okresów kształcenia oraz kwalifikacji uznanych w innej Uczelni to jedna z możliwości przyjęcia na studia możliwa do zastosowania w ograniczonym zakresie. Uczelnia może potwierdzić efekty uczenia się uzyskane w procesie uczenia się poza systemem studiów osobom ubiegającym się o przyjęcie na studia tylko wtedy gdy posiada pozytywną ocenę jakości kształcenia na tych studiach albo kategorię naukową A+, A albo B+ w zakresie dyscypliny albo dyscypliny wiodącej, do której przyporządkowany jest ten kierunek.
Efekty uczenia się nie mogą być potwierdzane dla programów studiów kierunków standaryzowanych. Należy pamiętać także, że efekty uczenia się mogą być potwierdzane tylko na podstawie zasad ściśle określonych w ustawie o szkolnictwie wyższym i aktach prawa wewnętrznego Uczelni. W wyniku potwierdzenia efektów uczenia się można zaliczyć nie więcej niż 50% punktów ECTS przypisanych do zajęć objętych programem studiów, a liczba studentów, którzy zostali przyjęci na studia na podstawie potwierdzenia efektów uczenia się, nie może być większa niż 20% ogólnej liczby studentów na danym kierunku, poziomie i profilu.
W kryterium trzecim Uczelnia powinna także określić zasady, warunki i tryb dyplomowania. Dyplom Uczelni to dokument publiczny, a co za tym idzie podlega ściśle określonym przepisom. Dodatkowo dyplom musi zawierać zabezpieczenia wynikające z ustawy o dokumentach publicznych. Sam proces dyplomowania wymaga uregulowania wewnętrznego. Zasady oraz warunki przystąpienia do ostatniego etapu weryfikacji efektów uczenia się jakim jest egzamin dyplomowy powinny zostać określone w regulaminie, który określa m.in. formę egzaminu dyplomowego, warunki przystąpienia do egzaminu oraz zasady złożenia egzaminu dyplomowego.
Efekty uczenia się powinny być także weryfikowane za pomocą egzaminów i zaliczeń cząstkowych. Do prac etapowych na Uczelni można zaliczyć prace pisemne ( egzaminy, kolokwia, testy, projekty, prezentacje, referaty, inne prace) oraz prace ustne, których potwierdzeniem są protokoły, na których udokumentowane są pytania, zagadnienia itp. Weryfikacja ta przebiegać powinna zgodnie z sylabusem przedmiotu i według zasad tam określonych. Prace etapowe muszą podlegać ścisłym zasadom archiwizacji określonymi wewnętrznie przez Uczelnię.
Dodatkowo Uczelnia musi pamiętać, że w ramach zapewniania jakości kształcenia powinna określać ogólne zasady i tryb weryfikacji, oceniania i dokumentowania osiągania przez studentów zakładanych w programie studiów efektów uczenia się. Ogólne zasady weryfikacji zakładanych efektów uczenia się oraz kryteria oceniania powinny być jasne i równe dla wszystkich studentów. Sposób weryfikacji efektów uczenia się przypisanych do danych zajęć powinien być uzależniony przede wszystkim od specyfiki przedmiotu, konkretnych efektów uczenia się oraz ich rodzaju (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne).
Uczelnia powinna scharakteryzować rodzaje sposobów weryfikacji efektów uczenia się, które stosuje, ze szczególnym uwzględnieniem nabywania i weryfikacji przez studentów umiejętności praktycznych. W przypadku kierunków, dla których obowiązuje standard nauczania ważnym jest aby Uczelnia spełniała wymagania w zakresie metod sprawdzania i oceniania efektów uczenia się zawartych w standardzie. Należy pamiętać także, że metody oraz tryb weryfikacji oceniania podlegają wewnętrznej ewaluacji.
Uczelnia powinna także przedstawić wyniki monitoringu losów absolwentów ukazujące stopień przydatności na rynku pracy efektów uczenia się osiągniętych na ocenianym kierunku oraz luki kompetencyjne, jak również informacje dotyczące kontynuowania kształcenia przez absolwentów ocenianego kierunku.
Raport samooceny przygotowywany przez Uczelnię jest jednym z podstawowych źródeł wiedzy, które będzie wykorzystane przez zespół oceniający Polskiej Komisji Akredytacyjnej. W zakresie kryterium trzeciego jego głównym celem jest przedstawienie weryfikacji osiągania przez studentów efektów uczelnia się. We wzorze raportu samooceny zawarte zostały wskazówki mówiące o tym, co warto rozważyć i do czego odnieść się w raporcie. Warto zwrócić uwagę na te elementy. Uwzględnienie wskazówek umożliwi dokonanie pełnej samooceny, a następnie przeprowadzenie rzetelnej oceny przez zespól oceniający PKA.